حالا که با بلاکچین آشنایی دارید. این سال مطرح میشود که چه چیزی فناوری بلاکچین را خاص میکند؟ و چرا از بلاکچین استفاده میکنیم؟
پرسیدن اینکه چه چیزی درمورد بلاکچین خاص است مانند این است که بپرسید چه چیزی درمورد اینترنت خاص است؟
دلیل خاص بودن آن را در ادامه خواهیم گفت:
قبل از بهوجود آمدن بلاکچین، اگر مجبور بودید دادهها و اطلاعات بسیار مهمی را روی کامپیوتری ذخیره کنید، به شخص یا نهادی نیاز داشتید که این دادهها را کنترل کند. پس به این معناست که برای انجام این کار به یک مرجع مرکزی نیاز است.
برای مثال، موجودی حساب بانکی شما! بانک، مالک اطلاعات حساب شماست و نحوه بهروز رسانی دادهها را کنترل میکند.
بانک به شما اطمینان میدهد انتقال وجوه بین حسابها و انجام تراکنشها توسط مشتری معتبر و مجاز هستند. بانک هرگز به شما این اجازه را نمیدهد که پایگاه داده خود را مستقیما تغییر دهید حتی اگر محترمانه آن را درخواست کنید!
بانک باید افراد متخصص در زمینه فناوری اطلاعات را استخدام کند تا از دادههای خود در برابر هکرها و سایر افراد غیرمجاز محافظت کند.
حتی قبل از کامپیوترها، این موضوع یک مشکل بود.
برای نگهداری یک حساب یا هر نوع سابقه تراکنش، همیشه باید یک شخص یا نهاد را به عنوان “مرجع مرکزی” مشخص کرد.
این مرجع مرکزی از سوابق تراکنش یا “Ledger” محافظت میکند.
در زمانهای قدیم، اساسا دفتر کل یک تکه کاغذ یا دفترچه چرمی دست ساز بود که بهروزرسانی آن بهصورت دستی، توسط یک فرد صورت میگرفت و در مکانی امن مانند کشوی میز نگهداری میشد.
اما زمانی که کامپیوترها در دسترس قرار گرفتند، دفتر کل به پایگاه دادهای واقع در هارد کامپیوتر منتقل و در همانجا ذخیره میشد.
بعدها، افراد متخصص در فناوری و اطلاعات متوجه شدند که ذخیره پایگاه داده فقط بر روی یک کامپیوتر، ایده خوبی نیست. زیرا اگر هارد خراب شود یا کامپیوتر بیش از حد داغ شود و آتش بگیرد، دادهها برای همیشه از بین میروند.
بنابراین پایگاه داده در چندین کامپیوتر دیگر نیز برای ایمن نگه داشتن دادهها ذخیره شد.
اما حتی با وجود چندین نسخه از پایگاه داده، این نسخهها همچنان به پایگاه داده اولیه یا “رسمی” متکی بودند که هنوز تحت مالکیت و کنترل یک مقام مرکزی قرار داشت.
یعنی اگر میتوانستید به طریقی پایگاه داده اصلی یا رسمی را هک کنید، قادر بودید دفتر کل را دستکاری کرده و کارهای بدی انجام دهید. مانند اضافه کردن صفرهایی به موجودی حساب بانکیتان!
همین نقطه کنترل، ضعف بزرگی در تکیه به یک مرجع مرکزی است.
اما اگر راه بهتری وجود داشت چه؟
راهی برای نگهداری دفتر کل که نیازی به بانک یا سایر مقامات مرکزی برای مالکیت و کنترل نداشته باشد!
قبل از اینکه ساتوشی ناکاماتو مفهوم بلاک چین را مطرح کند، هیچکس راهحلی برای نحوه نگهداری دفتر کل غیرمتمرکز پیدا نکرده بود.
اما خالق بیت کوین (ساتوشی ناکاماتو) آن را پیدا کرد!
رویکرد او این بود تا به جای نیاز به یک مالک برای پایگاه داده، آن را در یک شبکه کامپیوتری ذخیره کند.
شبکه متشکل از کامپیوترهایی است که به صورت فیزیکی در نقاط مختلف جهان قرار دارند و از طریق اینترنت با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند.
هر کامپیوتر در شبکه، کپی رسمی خود از پایگاه داده را ذخیره میکند.
این بدان معناست که هیچ کپی “اصلی” وجود ندارد. درواقع هر کپی از پایگاه داده یک کپی “اصلی” است.
این جاست که دفتر کل توزیع شده معنا مییابد!
کامپیوترها از نظر فیزیکی در مکانهای مختلف در سراسر جهان قرار دارند و هر کامپیوتر یک کپی از “دفتر کل” (Database) را نگه میدارد.
کامپیوترها قبل از ایجاد تغییرات در پایگاه داده، تراکنشها را بررسی و تایید میکنند تا مطمئن شوند که همه آنها قانونی هستند.
هر زمان که بهروز رسانی انجام میشود، پایگاه داده در سراسر شبکه به اشتراک گذاشته میشود تا اطمینان حاصل شود که هر کامپیوتر فقط از یک نسخه نگهداری میکند.
مفهوم کلمه “توزیع شده” از این واقعیت ناشی میشود که کامپیوترها از نظر جغرافیایی در مکانهای مختلف توزیع شدهاند و در یک شبکه با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند تا مطمئن شوند که هر کامپیوتر از یک دفتر کل (پایگاه داده) استفاده میکنند.
همچنین این پایگاه داده برای همه افراد به صورت عمومی قرار گرفته تا بتوانند در لحظه، هرگونه تغییری را در آن مشاهده کنند.
بلاکچین، نیاز به مالکیت و کنترل متمرکز دادههای دیجیتال را از بین برده است.
بلاکچین بهجای اینکه برای تصمیمگیری در مورد زمان بهروزرسانی دفتر کل به یک «مرجع مرکزی» تکیه کند، به «اجماع» بین تمام رایانههای موجود در شبکه متکی است.
کامپیوترها بر اساس مجموعهای قوانین و دستورالعملهای برنامهریزی شده به نام پروتکل به اجماع (توافق) میرسند.
این پروتکل برو روی یک برنامه نرم افزاری اجرا میشود که برروی تمام کامپیوترهای موجود در شبکه نصب شده است.
به زمانی فکر کنید که باید به صورت گروهی تصمیمی بگیرید.
روش اول، نحوه نگهداری دفتر کل دیجیتال یا سوابق تراکنشها (دیتا بیسها) قبل از بهوجود آمدن بلاکچین است.
روش دوم راهکار موفقیتآمیزی بود که بلاک چین به آن دست یافت.
هزاران فرد یا هزاران کامپیوتر را به صورت رندوم تصور کنید:
نبوغ فناوری بلاکچین این است که واسطه را از بین میبرد و در عین حال زیرساختی را حفظ میکند که به غریبهها اجازه میدهد با یکدیگر معامله کنند.
این کار با حذف نقش “من از دفتر کل نگهداری میکنم” انجام میشود. دفتر کل از مقامات مرکزی مانند بانکها گرفته میشود و به شبکهای از کامپیوترهای مستقل تحویل داده میشود که در آن همه از یک نسخه دفتر کل نگهداری میکنند.
این انتقال کنترل و تصمیمگیری از یک نهاد متمرکز (فرد، سازمان یا گروه) به یک شبکه توزیع شده، باعث ایجاد یک سیستم غیرمتمرکز و قابل اعتماد میشود که خارج از کنترل هر موسسهای عمل میکند.
و این یک موفقیت حیرت انگیز است!
فناوری بلاکچین این امکان را فراهم کردهاست که دادهها و اطلاعات با تعداد زیادی از کامپیوترها به اشتراک گذاشته شود، بدون اینکه نیاز به وجود اعتماد به آنها باشد. در نهایت نیز میتوان به دقت و اعتبار دادههای ارائه شده مطمئن بود.
این کار در گذشته هرگز انجام نشده بود!
فناوری بلاکچین، فناوری تغییردهنده زندگی است بهطوری که اکنون به عنوان یک فناوری مورد استفاده عمومی مانند موتور بخار، برق، رایانه، اینترنت و سلفی طبقه بندی میشود.
با وجود اینکه بیت کوین معروفترین نمونه از فناوری بلاکچین است، اکنون سایر ارزهای دیجیتال نیز از این فناوری استفاده میکنند.