واحد یک: مفهوم الگوهای نموداری در فارکس چیست؟

درس 1/2 | زمان مطالعه: 15 دقیقه

مفهوم الگوهای نموداری در فارکس چیست؟

تاکنون برای معامله در بازار، از انواع ابزارها بهره‌مند شده‌اید. اما در این واحد از دانشکده پیپکده، قصد داریم در خصوص الگوهای نموداری که کاربرد زیادی در بازار دارند با شما صحبت کنیم.

چرا الگوهای نموداری در بازار فارکس حائز اهمیت هستند؟

تصور کنید الگوهای نموداری همچون ردیاب‌هایی بر روی نقشه معدن هستند. زمانی که بتوانید این الگوها را قبل از انفجار درست شناسایی کنید، در صورت انفجار سودهای قابل توجهی نصیب شما خواهد شد.

در این بخش، اصول و ترتیبات الگوهای نمودار و چیدمان آن‌ها آموزش داده خواهد شد.

معمولاً شناسایی صحیح این الگوها، به یک انفجار ناگهانی منجر می‌شود.

پس هوشمندانه عمل کنید!

به یاد داشته باشید هدف ما این است که حرکت‌های بزرگ را قبل از وقوع آنها شناسایی کنیم تا بتوانیم از این اتفاقات سود کسب کنیم.

آرایش نمودار به ما به شدت کمک می‌کند تا شرایطی که بازار آماده‌ی وقایع ناگهانی است را شناسایی کنیم.

همچنین می‌تواند نشان دهد که آیا قیمت در جهت فعلی ادامه می‌یابد یا معکوس می‌شود تا بتوانیم راهبردهای معاملاتی زیرکانه‌ای را برای این الگوها اجرا کنیم.

نگران نباشید. یک برگه‌ی تقلب کوچک به شما ارائه خواهیم داد تا این الگوها و راهبردهای جالب را فراموش نکنید!

فهرستی از الگوهایی که در موردشان صحبت خواهیم کرد:

سقف دوقلو و کف دوقلو

سر و شانه‌ها و سر و شانه‌های معکوس.

شکافهای صعودی و نزولی

مستطیل‌های ترقی و افول

پرچم‌های ترقی و افول

مثلث‌ها (متقارن، صعودی و نزولی)

الگوی سقف دوقلو چیست؟ (Double Top)

سقف دوقلو یک الگوی معکوس است که بعد از یک حرکت گسترده به سمت بالا شکل می‌گیرد. «قله‌ها» نقاط بالایی هستند که وقتی قیمت به یک سطح خاص می‌رسد و توان شکست آن سطح را نداشته باشد، این الگو شکل می‌گیرد.

پس از رسیدن به این سطح، قیمت کمی به سمت پایین می‌آید، اما سپس دوباره به همان سطح برمی‌گردد تا آن را آزمایش کند. اگر قیمت دوباره از آن سطح برگردد، "سقف دوقلو" شکل گرفته است! در نمودار زیر الگوی سقف دوقلو را مشاهده می‌کنید که دو «قله» یا سقف پس از یک حرکت قوی به سمت بالا شکل گرفته‌اند.

توجه داشته باشید که چگونه دومین قله نتوانسته از ارتفاع اولین قله بیشتر برود. این نشانه قوی به معنای این است که بازگشت روند در حال شکل‌گیری است چرا که نشان می‌دهد فشار خرید تقریباً به پایان رسیده است و الگوی سقف دوقلو درحال شکل‌گیری است. بعد از شکل‌گیری دو قله، نقطه‌ی ورود زیر خط گردن در الگوی سقف دوقلو قرار می‌گیرد زیرا بازگشت روند پیش‌بینی شده است.

با توجه به نمودار فوق، مشاهده می‌شود که قیمت خط گردن را شکسته و پس از آن به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته است. همچنین توجه داشته باشید که کاهش قیمت تقریباً به اندازه ارتفاع شکل‌گیری الگوی سقف دوقلو است. این نکته در تعیین اهداف سود برای شما کاربرد خواهد داشت.

الگوی کف دوقلو چیست؟ (Double Bottom)

“کف دوقلو” نیز یک الگوی بازگشت روند است اما این بار قیمت قرار است بعد از تشکیل دو دره به سمت بالا برگردد. این اتفاقات پس از روندهای رو به پایین رخ می‌دهند، وقتی دو کف یا «دره» شکل گرفته‌ است.

در نمودار بالا که کف دوقلو را نشان می‌دهد، می‌توانید ببینید که بعد از روند رو به پایین قبلی، قیمت دو کف تشکیل داده چون نتوانسته از سطح معینی پایین‌تر برود. توجه داشته باشید که دومین کف نتوانسته از حد اولین کف زیاد فراتر برود. این نشانه‌ای است از آن که فشار فروش تقریباً تمام شده و قرار است بازگشت روند اتفاق بیافتد.

قیمت خط گردن را شکست و افزایش خوبی داشت. می‌بینید که چگونه قیمت تقریباً به اندازهٔ کف دوقلو افزایش داشته؟ به یاد داشته باشید، کف دوقلو هم مثل سقف دوقلو بازگشت روند را در چارت نشان می‌دهد.

الگوی سر و شانه چیست؟

الگوی سر و شانه یکی از الگوهای بازگشتی در بازار فارکس است. این الگو از یک قله (شانه) شروع شده و سپس یک قله بالاتر (سر) دارد، سپس دوباره به یک قله پایین (شانه) می‌رسد. خط گردن با اتصال دو نقطه پایین‌ترین فرورفتگی ایجاد می‌شود، و شیب این خط ممکن است به سمت بالا یا پایین باشد.

در این مثال، الگوی سر و شانه به وضوح قابل مشاهده است. سر، دومین قله و نقطه بالاترین الگو است. شانه‌ها نیز قله‌هستند، اما به اندازه سر بلند نمی‌شوند. ورود به معامله با قرار دادن اوردر در زیر خط گردن انجام می‌شود. همچنین، می‌توانید هدف را با اندازه‌گیری فاصله تا نقطه بالای سر در خط گردن محاسبه کنید. این فاصله تقریباً معادل تغییر قیمت پس از شکستن خط گردن است.

همانطور که مشاهده می‌کنید، پس از شکستن خط گردن، قیمت به مقدار حداقل فاصله تا سر ادامه پیدا می‌کند.

الگوی سر و شانه‌های معکوس چیست؟

همانطور که از نامش پیداست، این الگو سر و شانه را به صورت معکوس نشان می‌دهد.

یک کف ایجاد می‌شود (شانه)، سپس یک کف پایین‌تر (سر)، و در نهایت یک کف بالاتر (شانه). این‌ الگو در انتهای روند نزولی تشکیل می شود.

در این مثال، الگوی سر و شانه معکوس را واضح می‌بینید. نقطه ورود به معامله با قرار گرفتن در بالای خط گردن اتفاق می‌افتد.

هدف ما، همانند الگوی سقف و کف دوقلو، با اندازه‌گیری فاصله تا سر اندازه‌گیری می‌شود.

هدف ما مانند الگوی سقف و کف دوقلو محاسبه می‌شود.

فاصلهٔ بین سر و خط گردن را اندازه گیری کنید.

فاصله بین سر و خط گردن تقریباً نشان‌دهنده تغییر قیمت پس از شکستن خط گردن است.

مشاهده میکنید که قیمت بعد از شکستن خط گردن رشد خوبی داشته است.

الگوی کنج صعودی چیست؟

الگوی کنج صعودی وقتی شکل می‌گیرد که قیمت بین خطوط حمایت و مقاومت شیب‌دار به سمت بالا تثبیت می‌شود.

در الگوهای کنج صعودی شیب خط حمایت بیشتر از مقاومت است.

این نشان می‌دهد که کف‌های بالاتر سریع‌تر از سقف‌های بالاتر شکل می‌گیرند و این منجر به الگوی کنج می‌شود.

با تثبیت قیمت‌ها احتمالا نوسانات بزرگی در راه است و تغییری ناگهانی در جهت بالا یا پایین خواهیم داشت.

اگر الگوی کنج صعودی بعد از روند رو به بالا شکل بگیرد، معمولاً یک الگوی برگشتی است و قیمت نزول می‌کند.

و اگر در طول روند نزولی تشکیل شود ممکن است نشان‌دهنده ادامه نزول قیمت باشد.

به هر حال، نکته مهم این است که وقتی این الگوی نموداری را می‌بینید، باید آماده برای ورود به معامله باشید.

در مثال اول یک الگوی کنج صعودی در پایان روند رو به بالا شکل گرفت.

توجه داشته باشید که چگونه قیمت در حال شکل دادن موج های جدید است، اما با سرعت بسیار کمتری نسبت به زمانی که قیمت به پایین ترین سطح می رسد.

ببینید که چگونه قیمت پایین آمد. این یعنی تریدرهای زیادی هستند که ترجیح می‌دهند وارد معامله‌ی فروش شوند، نه خرید!

آن‌ها قیمت را پایین آوردند تا خط روند را بشکنند و نشان دادند که ممکن است روند رو به پایین در آینده دیده شود.

حالا بیایید نگاهی به مثال دیگری از الگوی کنج صعودی داشته باشیم. اما این بار این الگو به عنوان سیگنال ادامه روند نزولی عمل می‌کند.

چنانچه که می‌بینید، قیمت قبل از تثبیت و ترسیم سقف‌های بالاتر و حتی کف‌های بالاتر از یک روند نزولی آمده است.

در این مورد قیمت به سمت پایین شکسته و روند نزولی ادامه پیدا کرد. به این دلیل است که به آن سیگنال ادامه‌دهنده‌ی روند می‌گویند.

الگوی کنج افزایشی که بعد از روند صعودی شکل می‌گیرد معمولاً منجر به وارونگی روند رو به پایین می‌شود در حالی که کنج صعودی که در طی روند رو به پایین شکل می‌گیرد معمولاً منجر به ادامه می‌شود (روند رو به پایین).

به بیان ساده الگوی کنج صعودی منجر به ادامه روند نزولی می‌شود که یک الگوی نزولی است.

الگوی کنج نزولی چیست؟

الگوی کنج نزولی هم درست مانند الگوی کنج صعودی ممکن است نشانه‌ ادامه‌ی روند یا بازگشت روند باشد.

به عنوان یک سیگنال برگشتی این الگو در کف روند نزولی شکل می‌گیرد و نشان دهنده‌ی این است که

روند بعدی احتمالا صعودی است.

به عنوان سیگنال ادامه‌دهنده، این الگو در طی روند صعودی شکل می‌گیرد و بدین معناست که حرکات صعودی قیمت از سر گرفته می‌شود.

بر خلاف الگوی کنج صعودی، الگوی کنج نزولی یک الگوی نموداری صعودی است.

در این مثال الگوی کنج نزولی یک نشانه‌ی بازگشتی هستند. بعد از روند رو به پایین قیمت، سقف‌های پایین‌تر و کف‌های پایین‌تر ایجاد کرد. توجه داشته باشید که شیب خط روند نزولی که سقف‌ها را متصل می‌کند شیب بیشتری نسبت به خط روندی دارد که کف‌ها را متصل می‌کند.

در شکست بالاتر از بالای کنج، جفت‌ارز تغییر صعودی خوبی داشته که تقریباً برابر با ارتفاع الگو است. در این مورد افزایش قیمت بیشتر از میزان هدف بوده است. بیایید نگاهی داشته باشیم به مثالی که در آن کنج‌های نزولی نشانه‌ی ادامه هستند. چنانچه قبلاً گفتیم وقتی الگوی کنج نزولی در طی روند صعودی شکل می‌گیرد معمولاً نشان دهندهٔ این است که روند دوباره از سر گرفته خواهد شد.

در این مورد قیمت کمی بعد از افزایش شدید وارد فاز استراحت شد. شاید معنایش این باشد که خریداران کمی صبر کردند تا نفسی تازه کنند و احتمالاً افراد بیشتری را جذب کردند تا با افزایش نقدینگی، قیمت را بالا ببرند. ظاهراً جفت‌ارز در حال آماده شدن برای تغییری قدرتمند است. قیمت چه جهتی خواهد داشت؟

می‌بینید چگونه قیمت به سمت بالا شکست و بالاتر هم رفت. اگر اوردر ورود را بالای این روند نزولی قرار دهیم که سقف های قیمت را به یکدیگر متصل کرده، می‌توانیم به روند صعودی بپیوندیم و سود کنیم!

الگوی مستطیل چیست؟

الگوی مستطیل زمانی که قیمت در سطوح حمایت و مقاومت موازی محاصره می‌شود، شکل می‌گیرد. الگوی مستطیل نشان‌دهنده ی دوره‌ی تثبیت قیمت یا عدم قطعیت بین خریداران و فروشندگان است. در حالی که آنها به نوبت به یکدیگر مشت می‌زنند اما هیچ کدام پیروز نمی‌شوند. قیمت، قبل از شکستن سطوح حمایت و مقاومت بارها آنها را لمس و تست می‌کند. قیمت ممکن است در جهت ایجاد شکست روند شکل بگیرد، خواه صعودی باشد یا نزولی.

در مثال فوق به روشنی می‌توانیم ببینیم که این جفت‌ارز با دو سطح قیمت کلیدی محاصره شده که موازی یکدیگر هستند.

فقط باید صبر کنیم تا زمانی که یکی از این سطوح بشکند و روند را در پیش بگیرد.

به یاد داشته باشید وقتی مستطیلی دیدید: محدود فکر نکنید!

الگوی مستطیل نزولی چیست؟

الگوی مستطیل نزولی وقتی شکل می‌گیرد که قیمت مدتی در طول روند نزولی تثبیت شود.

دلیل این اتفاق این است که فروشندگان احتمالاً باید صبر کنند و قبل از پایین‌تر بردن قیمت جفت‌ارز نفسی تازه کنند.

در این مثال، قیمت کف الگوی نمودار مستطیل را شکست و همچنان به کاهش ادامه داد. اگر زیر سطح حمایتی می‌فروختیم حتما سود زیادی از این معامله به دست می‌آوردیم.

یک توصیه: وقتی جفت‌ارز به زیر حمایت سقوط کرد، تغییری در حدود اندازه‌ی ارتفاع الگوی مستطیل خواهد داشت.

در مثال فوق جف‌ارز از هدف فراتر رفت تا فرصتی برای کسب سود بیشتر باشد.

الگوی مستطیل صعودی چیست؟

یک مثال مستطیلی دیگر، این بار الگوی مستطیل صعودی.

بعد از روند صعودی، قیمت متوقف شد تا تثبیت شود.

می‌توانید حدس بزنید قیمت بعد از این چه روندی طی خواهد کرد؟

اگر پاسخ شما، روند رو به بالا بود، درست جواب دادید! این تغییر ناگهانی رو به بالا را ببینید!

توجه داشته باشید که چگونه قیمت بعد از شکستن سقف الگوی مستطیل بالا رفت. اگر یک سفارش خرید، بالای سطح مقاومت داشتیم، با این معامله سود خوبی می‌توانستیم کسب کنیم.

الگوی مثلث متقارن چیست؟

الگوی مثلث متقارن الگویی است که در آن شیب سقف‌های قیمت و شیب کف‌های قیمت در کنار یکدیگر پوششی ایجاد می‌کنند تا جایی که یک مثلث شکل بگیرد. در طول شکل‌گیری الگو، بازار سقف‌های پایین‌تر و کف‌های بالاتر خواهد داشت. این یعنی نه خریداران و نه فروشندگان، قیمت را به قدر کافی تغییر نمی‌دهند تا روند مشخصی ایجاد کنند. اگر این نبردی بین خریداران و فروشندگان باشد، نتیجه تساوی است. این نیز نوعی تثبیت قیمت است.

تصویر بالا نمایی از الگوی مثلث را در نمودار معاملاتی نشان می‌دهد که در آن می‌توانیم ببینیم که نه خریداران و نه فروشندگان نمی‌توانند قیمت را در جهت خود تغییر دهند. وقتی این اتفاق می‌افتد سقف‌های پایین‌تر و کف‌های بالاتری خواهیم داشت. در حالی که این دو شیب به یکدیگر نزدیک می‌شوند، این بدان معناست که تغییر بزرگی در راه است. نمی‌دانیم این تغییر بزرگ در کدام جهت است، اما این را می‌دانیم که بازار به احتمال زیاد تغییر ناگهانی خواهد داشت. چطور می‌توانیم از این موقعیت بهره ببریم؟ ساده است، می‌توانیم سفارش‌های ورودی را بالاتر از شیب سقف‌های پایین‌تر و زیر شیب کف‌های بالاتر در الگوی مثلث قرار دهیم. از آنجا که از قبل هم می‌دانیم که قیمت قرار است تغییر ناگهانی داشته باشد، می‌توانیم در هر جهتی که بازار دارد سود بگیریم.

در این مثال اگر ورود را بالای شیب سقف‌های پایین‌تر قرار دهیم، شاهد افزایش خوبی خواهیم بود!

اگر ورود را زیر شیب کف‌های بالاتر انجام داده باشید، به محض این که به اولین ترتیب برسد آن را لغو می‌کنید.

الگوی مثلث صعودی چیست؟

وقتی سطح مقاومت و شیبی از کف‌های بالاتر وجود دارد، الگوی مثلثی شکل می‌گیرد.

در طول این زمان سطح معینی می‌رسد که خریداران نمی‌توانند از آن فراتر بروند. اما به تدریج شروع می‌کنند به بالا بردن قیمت، چنان که در کف‌های بالاتر دیده می‌شود.

در نمودار فوق که یک الگوی مثلث را نشان می‌دهد، می‌توانید ببینید که خریداران شروع به قدرتمند شدن کرده‌اند چون کف‌های بالاتر ایجاد می‌کنند.

آن‌ها همچنان روی این سطح مقاومت فشار وارد می‌کنند و در نتیجه تغییری ناگهانی رخ خواهد داد.

حالا سؤال این است که «در کدام جهت خواهد رفت؟ آیا خریداران می‌توانند این سطح را بشکنند یا مقاومت بیش از حد قوی است؟»

بسیاری از کتاب‌های مربوط به نمودارها به شما می گویند که در بیشتر موارد خریداران در این نبرد پیروز می‌شوند و قیمت از مقاومت می‌گذرد.

با این حال تجربهٔ ما در دانشکده پیپکده این بوده که همیشه این طور نیست. گاهی سطح مقاومت بیش از حد قدرتمند است و بیشتر اوقات قیمت واقعاً بالا می‌رود. منظور ما این است که نباید روی جهت قیمت وسواس داشته باشید، بلکه باید آماده باشید که در هر دو جهت حرکت کنید.

در این مثال ما سفارش ورود را بالاتر از خط مقاومت و زیر شیب کف‌های بالاتر قرار می‌دهیم.

در این سناریو، خریداران در مبارزه شکست خوردند و قیمت همچنان کاهش داشت! می‌توانید ببینید که کاهش تقریباً به همان اندازه‌ی مثلث شکل گرفته بود.

اگر سفارش فروش خود را در زیر کف مثلث قرار داده باشیم، می‌توانیم از این ریزش قیمت بهره ببریم.

الگوی مثلث نزولی چیست؟

همان طور که احتمالاً حدس زده‌اید، مثلث‌های نزولی دقیقاً بر عکس مثلث‌های صعودی هستند (مطمئناً که باهوش هستید!).

در الگوی مثلث نزولی رشته‌ای از سقف‌ها یا قله‌های پایین‌تر وجود دارد که خط بالایی را تشکیل می‌دهند.

خط پایینی سطح حمایتی است که در آن، قیمت نمی‌تواند بشکند.

در نمودار فوق که الگوی مثلث نزولی را نشان می‌دهد، می‌توانید ببینید که قیمت به تدریج قله‌های پایین‌تر ایجاد می‌کند و این به ما می‌گوید که فروشندگان شروع به بدست آوردن قدرت در مقابل خریداران کرده‌اند. بیشتر اوقات (اما نه همیشه) قیمت در نهایت خط حمایت را می‌شکند و به سقوط ادامه می‌دهد. اما در برخی موارد خط حمایت بیش از حد قدرتمند است و قیمت به آن واکنش نشان می‌دهد و حرکت صعودی قوی را پیش می‌گیرد. خبر خوب این است که برایمان مهم نیست قیمت چه تغییری داشته است. فقط می دانیم که قرار است تغییر کند. در این مورد بهتر است سفارش‌های ورود را بر فراز خط بالایی (سقف‌های پایین‌تر) و زیر خط حمایت قرار دهیم.

در این مورد قیمت در نهایت بالای سقف الگوی مثلث را شکست. بعد از شکست صعودی همچنان افزایش داشت و این افزایش تقریباً به اندازهٔ ارتفاع مثلث بود. قرار دادن یک سفارش ورودی در بالای مثلث و انتخاب هدفی به اندازه‌ی ارتفاع الگوی شکل گرفته می‌توانست سود خوبی بدهد.

درس قبلی درس بعدی