سوال این است که چرا بیتکوین به چنین اهمیتی رسیده است؟ چه تغییراتی در دنیای ارز و پول موجب استقبال از آن شدهاند؟
در مطالب قبلی به بررسی وایتپیپری با عنوان "بیتکوین یک سیستم نقدی الکترونیکی همتا به همتا" پرداختیم که توسط شخصیت مرموزی به نام ساتوشی ناکاماتو منتشر شد. این وایتپیپر جزئیات ایجاد پول نقد الکترونیک (ارزهای دیجیتال) را که بدون نیاز به کنترل هیچ سازمان یا دولتی هستند، آشکار کرد.
قبل از بیتکوین، تلاشهای زیادی برای ایجاد ارزهای دیجیتال صورت گرفته بودند، اما این تلاشها به دلیل مشکلاتی مانند متمرکز بودن ناموفق بودند.
ارزهای دیجیتال قبلی معمولاً توسط یک مرکز کنترل میشدند، که باعث ایجاد نقاط ضعف بزرگی میشد. این متمرکز بودن منجر به مشکلاتی مانند تصمیمگیریهای مبهم توسط نهادهای نظارتی، امکان هک شدن سیستمها و از دست دادن ارزش پول در شرایط خاص میشد.
همچنین، تشخیص خرج شدن مجدد ارزهای دیجیتال قبلی مشکل بوده و این موضوع باعث موثر نبودن آنها شده است.
با ظهور بیتکوین، امکان انتقال پول بدون نیاز به مرجع مرکزی فراهم شد. بیتکوین به کاربران این اطمینان را میدهد که تراکنشهای آن به درستی انجام میشوند و دوباره انتقال مالکیت رخ نمیدهد.
در مورد مفهوم "دوبار خرج کردن"، با بیتکوین این مشکل حل شده است و ارزش پول بر اساس تکنولوژی بلاکچین تأیید میشود. این به کاربران اجازه میدهد تا به راحتی و بدون نگرانی از دوباره خرج شدن پول، تراکنشهای خود را انجام دهند.
بیتکوین بهطور کلی، نقل و انتقال پول را به یک سطح جدید از اعتماد و امنیت منتقل کرده و این امکان را فراهم کرده است که افراد بتوانند بهصورت مستقیم و بدون واسطه با یکدیگر معامله کنند.
یکی از مسئولیتهای بانک، پیگیری حسابهای خریداران و فروشندگان است. این کار از طریق دفتر کل صورت میپذیرد.
در تراکنش بانکی سنتی، برای انتقال وجه، بانک از دفتر کل استفاده میکند. اینجا به دو نمونه از عملکردهای دفتر کل اشاره میشود:
در تراکنشهای الکترونیکی، نیاز به سیستمی برای ثبت اسناد وجود دارد. دفتر کل این نقش را ایفا کرده و تراکنشها را ثبت میکند.
اگر بخواهیم مانند پیام متنی یا ایمیل که بدون نیاز به هیچ واسطه مرکزی میتوانند جابهجا شوند، پول را مجاز به نقل و انتقال بدون وابستگی به نهادهای اقتصادی مانند بانک کنیم، قطعا به راه حل منحصر به فردی نیاز داریم
ساتوشی راه جدیدی برای استفاده از پول به شکل دیجیتال ایجاد کرد که ضد جعل است و میتوان آن را بهطور مستقیم از فردی به فرد دیگر (همتا به همتا) ارسال کرد بدون اینکه نیازی به رفتن به یک موسسه مالی داشته باشید.
دیگر خبری از بانکها یا سایر واسطهها نیست. اگر میخواهید پولی را انتقال دهید پس نیازی هم به اجازه یا تایید آنها ندارید.
اما چگونه؟
اگر یک مرجع مرکزی مانند بانک، نگهداری دفتر کل و نظارت بر پیگیری مالکیت را به عهده نداشته باشد، پس چگونه میتوان از دو بار خرج کردن پولهای دیجیتال جلوگیری کرد؟
چه کسی دادههای دفتر کل را تایید و نگهداری میکند؟
خب! اگر نمیخواهید به موسسات مالی سنتی متکی باشید، مجبور هستید از صفر شروع کنید و یک سیستم کاملا جدید ایجاد کنید.
اگر میخواهید به طور کامل بانکها را کنار بگذارید، به یک سیستم جدید برای پیگیری و انتقال پول از شخصی به شخص دیگر نیاز دارید.
عدم تمایل به تکیه بر بانکها یا دولتها به این معنی است که شما نمیتوانید یا نمیخواهید عضوی از سیستم مالی موجود باشید.
چرا؟
زیرا پولی که در سیستمهای مالی موجود استفاده میشود مبتنی بر پول فیات است مانند دلار، یورو، ین، پوند و همه این ارزها توسط دولتهایشان کنترل میشوند و این بدان معناست که همه آنها متمرکز هستند.
این دقیقا همان چیزی بود که ساتوشی سعی بر دوری از آن داشت. او نمیخواست برای مدیریت دفتر کل، به یک مقام مرکزی یا مدیر تکیه کند.
او به دنبال این بود که سیستم باید بتواند توسط هر شخصی اداره شود بدون اینکه نیازی به کسب مجوز از نهادهای کلان داشته باشد.
در واقع هدف خالق بیتکوین، غیرمتمرکز کردن پول دیجیتال بود.
این تمرکز زدایی، پول را قادر میسازد تا شکلی جهانی به خود بگیرد. یعنی از مرزهای ملی یا دولتها فراتر رود.
همچنین بتواند خارج از قوانین دولتها و بانکهای مرکزی فعالیت کند و تحت کنترل هیچ شخص یا سازمانی نباشد.
این شکل از پول، جهانی و آزاد از هر دولتی خواهد بود.
این پول هر شخصی را قادر میسازد تا در هرزمان و در هرکجای دنیا با هر شخصی معامله کرده و پرداختهای خود را آنلاین انجام دهد.
شعاری که میتوانست برای این پول وجود داشته باشد:
مهم نیست در کجای این کره زمین زندگی میکنید! شما میتوانید پول خود را هر زمان که اراده کنید، برای هر چیزی که بخواهید و با هرکسی که تمایل دارید خرج کنید!
هیچ شخص، شرکت، مقام و دولتی نمیتواند معامله را متوقف کند. (تراکنش یا معاملات غیرقابل سانسور هستند!)
اساسا، ساتوشی ناکاماتو یک ارز آنلاین برای اینترنت میخواست که درست همانند پول نقد فیزیکی (نقد دیجیتال) عمل کند که توسط هیچکس قابل کنترل نباشد.
خب او چه کاری انجام داد؟
او دست به کار شد تا یک سیستم کاملا جدید ایجاد کند که این کار را انجام دهد.
این سیستم جدید برای ایجاد یک واحد پول و مدیریت مالکیت طراحی میشود.
همچنین به تمام کاربرانی که به اینترنت دسترسی دارند، امکان ارسال، دریافت و ذخیره رمزارزها را میدهد.
به علاوه، ارز ایجاد شده، مستقل از هر دولت، بانک مرکزی یا سایر موسسات مالی خواهد بود.
در واقع سیستم جدید، جایگزینی برای سیستم مالی سنتی است.
از آنجایی که در این سیستم بانکی وجود ندارد، پس به حساب بانکی نیز نیازی ندارید. تنها چیزی که لازم است یک “کیف پول” (Wallet) است که هر فردی میتواند آن را بسازد. (در مقاله بعدی درباره کیف پولها صحبت خواهم کرد)
با وجود اینکه بسیاری از مفاهیم و تکنولوژیهای مربوط به زیرساخت بیتکوین در سال ۲۰۰۸ وجود داشت، اما تا آن زمان هیچکس همه پازلها را کنار هم قرار نداده بود.
ساتوشی ناکاماتو تلاشهای قبل برای ایجاد ساخت یک ارز دیجیتال را بررسی کرد و توانست محتویات و اجزای به کاربرده شده در روش قبل را به روشی کاملا جدید تبدیل کند.
او این سیستم جدید خلقشده که شامل تغییر و تحولات فنی مختلف است را از تلاشهایی بدست آورد که در دهههای قبل از راهاندازی بیتکوین برای ایجاد پولهای دیجیتال و پول نقد الکترونیکی صورت گرفته بود.
ساتوشی نام این سیستم را “بیت کوین” گذاشته است.
آیا میدانید تفاوت B و b در بیتکوین “Bitcoin” چیست؟
Bitcoin (با حرف B) سیستمی است که بهطور خودکار، مالکیت و ایجاد واحدهای ارزهای دیجیتال (کوین) را که بیتکوینها “bitcoins” (با حرف b) نامیده میشوند، کنترل میکند.
به عنوان یک کاربر بیتکوین، زمانی که میگویید مقدار مشخصی بیتکوین دارید، مشابه موقعیتی است که میگویید مقداری “پوند” بریتانیا، “نایرا” نیجریه، “روپیه” هند یا “دلار” آمریکا دارید.
علامت اختصاری پذیرفته شده برای بیتکوین “BTC” است. بنابراین 1bitcoin = 1 BTC
هر بیتکوین به هشت رقم اعشاری قابل تقسیم است. پس ممکن است که 0.00000001 بیتکوین داشته باشید.
نام سیستم جدیدی که ساتوشی ناکاماتو برای جابجایی پول در اینترنت خلق کرد را Bitcoin در نظر بگیرید و دارایی استفاده شده در آن نیز همان نام بیت کوین را دارد.
اینکه چرا ساتوشی یک نام را برای رمزارز و سیستم مالی انتخاب کرده، نشان میدهد که او هرگز در بازاریابی کار نکرده است. اما حالا شما تفاوت آن را میدانید!
کل سیستم بیتکوین توسط نرمافزاری که ساتوشی ایجاد کرد اجرا میشود.
سیستم بیتکوین، کوینهای بیتکوین را ایجاد و تغییر مالکیت بیت کوین را پیگیری میکند.
بیایید تصور کنیم که وقتی یک اسکناس یک دلاری چاپ میشود، فدرال رزرو (بانک مرکزی آمریکا) شروع به ردیابی تغییر مالکیت آن میکند.
هر زمان که اسکناس یک دلاری از فردی به فرد دیگر منتقل میشود، فدرال رزرو این موضوع را در پروندهای ثبت میکند. از زمان چاپ هر اسکناس، کل تاریخچه مربوط به مالکیت آن به طور مداوم ردیابی میشود.
این دقیقا همان کاری است که بیتکوین انجام میدهد. اما بهجای چاپ دلار و پیگیری آن، “بیتکوین” ایجاد و ردیابی میشود.
اگر برای شخصی بیتکوین ارسال کنید، آن تراکنش به یک پرونده یا فایل تبدیل میشود که بهطور خودکار و دائمی ثبت میشود. بنابراین بیتکوین نمیتواند دوبار خرج شود.
این فایل، تمام تراکنشهای گذشته را بهطور دائم ذخیره میکند تا یک تاریخچه کامل از مالکیت وجود داشته باشد. این قابلیت نشانه قدرتمند بودن این سیستم است زیرا بدون نیاز به شخص ثالث ثابت میکند که مالک فعلی چه کسی است.
و هیچ مقام مرکزی مانند فدرال رزرو برای ذخیره و نگهداری پرونده وجود ندارد.
در عوض، این فایلها توسط شبکهای از رایانهها در سراسر جهان بهصورت عمومی ذخیره میشوند. همچنین در هزاران کامپیوتر مستقل، کپی و ذخیره میشوند و هر زمان که مالک بیتکوینها تغییر کند بهروز میشوند.
هر بار که تراکنش جدیدی انجام میشود، با تراکنشهای قبلی دستهبندی و هر چند دقیقه، دفتر کل در هر رایانه در سراسر شبکه بهروز میشود.
این بدان معناست که هزاران نسخه مشابه از این پروندهها وجود دارد.
هرزمان که مالکیت بیتکوینها تغییر کند، تراکنش در تمام هزاران نسخه موجود از پرونده در سراسر جهان ثبت میشود.
سیستم بیتکوین بهطور مداوم تمام نسخههای پروندهها را باهم مقایسه میکند تا مطمئن شود که همه آنها دارای تراکنشهای یکسان هستند و اینگونه تضمین میکند که همه کپیها باهم هماهنگ هستند.
این فایل یا پرونده را دفتر کل بیتکوین مینامند.
اگر کمی در مورد آن فکر کنید، متوجه میشوید که هر سیستمی برای پیگیری پول دیجیتال، فقط یک سیستم ثبت اطلاعات است.
یکی از انواع سیستمهای ثبت اسناد همان روش کاری بانکهاست که از دفتر کل مرکزی نگهداری میکنند.
زمانی که یک نهاد واحد (مانند بانک) بر تمام سوابق مالی کنترل داشته باشد، به عنوان یک دفتر کل مرکزی در نظر گرفته میشود.
اما بیتکوین نوع کاملا جدیدی از سیستم ثبت سوابق را ابداع کرد!
ساتوشی ناکاماتو چیزی را ابداع کرد که به بیتکوین اجازه میدهد تا به عنوان یک سیستم ثبت اسناد، مستقل از بانکها و کاملا متفاوت نسبت به سیستم مالی سنتی عمل کند.
بیتکوین از دفتر کل مرکزی استفاده نمیکند. دفتر کل بیتکوین، نوع متفاوتی از دفتر کل (Ledger) است که به دفتر کل توزیع شده (Distributed ledger) معروف است.